Σύμβουλος Σταδιοδρομίας:
Το υλικό για τον γραμματισμό έχει δοθεί από τον κ. Θωμά Γ. Καραντζίνη, Δρ Παιδαγωγικής, ο οποίος διετέλεσε Σύμβουλος Σταδιοδρομίας στο ΣΔΕ Αγρινίου κατά τα προηγούμενα έτη.
Σκοπός της Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας:
Η Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας αποτελεί σύνθεση των κλάδων της Εκπαιδευτικής και της Επαγγελματικής Συμβουλευτικής και στοχεύει στην επικούρηση του ατόμου να σχεδιάσει και να προγραμματίσει την εκπαιδευτική και επαγγελματική του ανάπτυξη και εξέλιξη και γενικότερα τη ζωή του.
Ειδικότεροι Στόχοι της Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας:
Η Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας στοχεύει :
- Να βοηθήσει το άτομο να γνωρίσει και να αποδεχτεί τον εαυτό του, να εντοπίσει και να κατανοήσει ατομικά του χαρακτηριστικά, όπως ικανότητες, ενδιαφέροντα, κλίσεις και φιλοδοξίες και να διαμορφώσει τις αξίες του σε ένα ικανοποιητικό αξιολογικό σύστημα.
- Να το βοηθήσει να αξιοποιήσει το δυναμικό του κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, θέτοντας στόχους βασισμένο σε ρεαλιστικά πλαίσια.
- Να το βοηθήσει στην προσπάθειά του να προσαρμοστεί σωστά στο κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον.
- Να το βοηθήσει στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ανάπτυξή του έτσι ώστε να εξελιχθεί σε θετικό μέλος της κοινωνίας.
- Να το βοηθήσει να προχωρήσει σε σωστές, ελεύθερες και αβίαστες επιλογές εκπαιδευτικών εμπειριών και επαγγελματικών κατευθύνσεων.
- Να το βοηθήσει να εξελίσσεται σωστά και να αντιμετωπίζει με επιτυχία τα όποια εμπόδια συναντά κατά την πορεία του στα στάδια ανάπτυξης ή κατά τις φάσεις μετάβασης.
- Να του παρέχει εκπαιδευτική και επαγγελματική πληροφόρηση και περιβαλλοντογνωσία.
- Να του αναπτύξει ειδικές δεξιότητες για εξεύρεση και προώθηση στην απασχόληση.
- Nα τον διευκολύνει στην σύνδεση με την αγορά εργασίας καθώς και με ειδικές υπηρεσίες και φορείς απασχόλησης.
- Να του αναπτύξει δεξιότητες για επιτυχή εκπαιδευτική και επαγγελματική μετάβαση, τοποθέτηση και προσαρμογή.
Θεματικές της Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας:
1. Διαστάσεις αυτοαντίληψης
Η αυτοαντίληψη ορίζεται ως το σύνολο των πεποιθήσεων, στάσεων και αξιολογήσεων του ατόμου για τον εαυτό του οι οποίες αφορούν σε όλες τις πλευρές της προσωπικότητάς του. Εκφράζει την επιδοκιμασία ή την αποδοκιμασία προς τον εαυτό και φανερώνει τον βαθμό, στον οποίο το άτομο πιστεύει ότι είναι ικανό, σημαντικό, επιτυχημένο και αξιόλογο.
Η αντίληψη που έχει το άτομο για τον εαυτό του διαμορφώνεται μέσα από τις εμπειρίες του. Οι εμπειρίες του αυτές προέρχονται από την επαφή με το περιβάλλον και επηρεάζονται σημαντικά από τις κρίσεις των «σημαντικών άλλων», τις ενισχύσεις που τυχόν λαμβάνει και τα στοιχεία της προσωπικότητάς του.
Ο Σύμβουλος σταδιοδρομίας, αφού πρώτα διερευνήσει τις ανάγκες και τις προσδοκίες των εκπαιδευομένων, στοχεύει στο να τους στηρίξει να προσπαθήσουν να αναπτύξουν το δυναμικό τους, τις ικανότητες και τις δεξιότητες, τις αξίες τους, τα ενδιαφέροντά τους, να αναγνωρίσουν και να αποδεχθούν τη φυσιολογικότητα των αδυναμιών τους και γενικά να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο το περιβάλλον διαμορφώνει την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό.
Οι τεχνικές που χρησιμοποιεί ο Σύμβουλος Σταδιοδρομίας προκειμένου να βοηθηθεί ο εκπαιδευόμενος να γνωρίσει τον εαυτό του είναι δραστηριότητες αυτογνωσίας και αυτοαξιολόγησης και δραστηριότητες ετεροαξιολόγησης (βλ. ενδεικτικά αρχείο με τίτλο: «Εξετάστε τη ζωή σας και ανακαλύψτε τα όνειρά σας»)
2. Περιβαλλοντογνωσία – Πληροφόρηση
Με τον όρο πληροφόρηση εννοείται η διαδικασία αναζήτησης, επεξεργασίας και επιλογής του πληροφοριακού υλικού που χρειάζονται οι εκπαιδευόμενοι, ώστε να έχουν την καλύτερη δυνατή πρόσβαση στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές πληροφορίες που κατακλύζουν τις σύγχρονες κοινωνίες.
Ο ρόλος του Συμβούλου Σταδιοδρομίας στον τομέα της πληροφόρησης είναι σημαντικός. Αναφέρεται στις πηγές από τις οποίες είναι δυνατόν να αντληθούν οι πληροφορίες, στη μεθοδολογία συγκέντρωσης, στην οργάνωση και παροχή του πληροφοριακού υλικού στους εκπαιδευόμενους.
Ενδεικτικές πηγές πληροφόρησης είναι:
1. Εκπαιδευτικές: Εκπαιδευτική Νομοθεσία, ΚΕΣΥΠ, ΓΡΑΣΕΠ, Ενημερωτικά φυλλάδια και Εγκύκλιοι του ΥΠΕΠΘ, τομείς και ειδικότητες κατάρτισης του ΕΠΑΛ, του ΕΠΑΣ και των ΙΕΚ, εκπαιδευτικά προγράμματα των Κέντρων Εκπαίδευσης Ενηλίκων (ΚΕΕ) και των ΚΕΚ κ.α.
2. Επαγγελματικές: ΟΑΕΔ (κέντρο προώθησης στην Απασχόληση), Μέσα Ενημέρωσης, ΚΕΠ, τα διάφορα Επιμελητήρια (Βιοτεχνικό, Εμπορικό, Τεχνικό, Βιομηχανικό, Οικονομικό) και ΕΟΜΜΕΧ, επαγγελματική νομοθεσία, το Κέντρο υποστήριξης για την απασχόληση, το Κέντρο Επιχειρηματικότητας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, το Εργατικό Κέντρο, χρήσιμες διευθύνσεις στο Internet, οι αναπτυξιακές εταιρείες, τα Γραφεία Ενημέρωσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Αγροτικής Ανάπτυξης, τοπικές εφημερίδες, μικρές αγγελίες κ.α.
3. Κοινωνικές: Πηγές Νομοθεσίας και κανονισμών, Κέντρο Πληροφόρησης και Συμβουλευτικής γυναικών, τα γραφεία των κοινωνικών υποστηρικτικών υπηρεσιών των Δήμων, οι πηγές φορέων υγείας κ.α.
Η παροχή της πληροφόρησης είναι αποτελεσματική μόνο όταν μεταφέρεται στους εκπαιδευόμενους έγκαιρα. Επίσης, η διασύνδεση με διαφόρους φορείς βοηθά στην γρήγορη και συστηματική πληροφόρηση.
3. Λήψη αποφάσεων
Απόφαση είναι η διαδικασία επιλογής μιας κατεύθυνσης δραστηριοτήτων ανάμεσα σε ένα αριθμό εναλλακτικών λύσεων.
Η λήψη προσωπικών εκπαιδευτικών και επαγγελματικών αποφάσεων είναι μια σύνθετη και εξελικτική αναπτυξιακή διαδικασία μέσα από την οποία οι εκπαιδευόμενοι μαθαίνουν να παίρνουν αποφάσεις που αφορούν στη σταδιοδρομία τους αλλά και στην ίδια τους τη ζωή, κατά τρόπο ώριμο και ικανοποιητικό για τους ίδιους.
Ο ρόλος του Συμβούλου Σταδιοδρομίας είναι να εξασκήσει τους εκπαιδευόμενους μέσα από κατάλληλες δραστηριότητες και βιωματικές ασκήσεις στη λήψη σωστών αποφάσεων.
Ακολουθούνται διαδικασίες εξατομικευμένης προσέγγισης και διαδικασίες ομαδικών δραστηριοτήτων (στην περίπτωση αυτή απαιτείται η εφαρμογή των αρχών της δυναμικής των ομάδων) καθώς και εφαρμογές υλοποίησης της διαδικασίας λήψης απόφασης, όπως ασκήσεις προσομοίωσης, το παίξιμο ρόλων, μελέτη περίπτωσης, δραστηριότητες αποφυγής των προκαταλήψεων και των στερεοτύπων, ασκήσεις της αυτοεκπληρούμενης προφητείας κ.α. (βλέπε ενδεικτικά αρχείο με τίτλο : «Αλλαγή τρόπου σκέψης»).
4. Τοποθέτηση
Τοποθέτηση ορίζεται ως η οργανωμένη βοήθεια που προσφέρεται στον εκπαιδευόμενο από μέρους του ΣΔΕ, στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει είσοδο, προσαρμογή, και ικανοποίηση σε κάποιο περιβάλλον, που ο ίδιος ο εκπαιδευόμενος έχει επιλέξει (κοινωνικό, εκπαιδευτικό, επαγγελματικό).
Ο ρόλος του Συμβούλου Σταδιοδρομίας είναι σημαντικός στις φάσεις, όπως : ανάπτυξη ρεαλιστικών προσδοκιών, απόκτηση δεξιοτήτων συνέντευξης, ενημέρωση ως προς τις απαιτήσεις των εργοδοτών, απόκτηση δεξιοτήτων επικοινωνίας και αντιμετώπιση της απόρριψης.
5. Μετάβαση
Ο ρόλος του Συμβούλου Σταδιοδρομίας στα ΣΔΕ κατά τη διαδικασία μετάβασης εστιάζεται κυρίως στην δημιουργία κέντρων διασύνδεσης ΣΔΕ και αγορά εργασίας καθώς και αξιοποίηση των υπηρεσιών απασχόλησης.
6. Παραπομπή
Στη Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας η διαδικασία της παραπομπής είναι σημαντική γιατί επιταχύνει τη λύση του προβλήματος και ταυτόχρονα καλλιεργεί δεξιότητες και στάσεις νέων συμπεριφορών (π.χ. παραπομπή στον Ο.Α.Ε.Δ για αναζήτηση εργασίας, στον Ο.Ε.Ε.Κ για πληροφορίες σχετικά με ευκαιρίες επαγγελματικής κατάρτισης ).
Κατά την συμβουλευτική διαδικασία η παραπομπή μπορεί να είναι «ενδιάμεση» (παραπέμπεται κατά την διάρκεια της συμβουλευτικής σχέσης για συγκεκριμένο λόγο) ή «τερματική» (με την παραπομπή τερματίζεται η συμβουλευτική σχέση). Μπορεί ακόμα να είναι «μερική» (για μέρη των δραστηριοτήτων) ή «ολική» (για όλες τις δραστηριότητες).
Άλλες Δράσεις του Συμβούλου Σταδιοδρομίας
- Ατομικές συναντήσεις με τον κάθε εκπαιδευόμενο, σε κλίμα οικείο, υποστήριξης και ενδυνάμωσης, εφόσον έχει προηγηθεί ανάλογο αίτημα από τον ίδιο τον εκπαιδευόμενο.
- Ομαδική εργασία στα τμήματα με σκοπό την εφαρμογή των θεματικών της Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας.
- Λειτουργία Εργαστηρίων Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας με σκοπό την ομαδική – βιωματική επεξεργασία θεμάτων, όπως:
- Καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων, ανάπτυξη αυτοεικόνας και αυτοαντίληψης.
- Τεχνικές λήψης απόφασης.
- Τεχνικές εύρεσης εργασίας (βλέπε ενδεικτικά αρχεία με τίτλο : «Τεχνικές Εξεύρεσης Εργασίας»)
- Εφαρμογή με τους εκπαιδευόμενους του Β΄ έτους ερευνητικού προγράμματος με τίτλο : «Εκπόνηση προσωπικού σχεδίου επαγγελματικής εξέλιξης»
- Δικτύωση του ΣΔΕ με φορείς εκπαίδευσης, κατάρτισης, απασχόλησης και άλλους φορείς σχετικά με την αγορά εργασίας προκειμένου να παραπεμφθούν αρμοδίως οι εκπαιδευόμενοι.
- Αναζήτηση όλων εκείνων των πηγών πληροφόρησης προκειμένου να συγκεντρωθεί και να οργανωθεί πληροφοριακό υλικό, ικανό να καλύψει ανάγκες, αιτήματα των εκπαιδευομένων στον τομέα της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας.
- Πραγματοποίηση επαφών με επιχειρήσεις ή διάφορα σωματεία με στόχο την διαμεσολάβηση ? διευκόλυνση της τοποθέτησης εκπαιδευομένων σε θέσεις εργασίας.
- Πραγματοποίηση εκδηλώσεων σε συνεργασία με την σχολική κοινότητα για θέματα Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας (π.χ. πρόσκληση επαγγελματιών ή ειδικών σε θέματα πληροφόρησης σταδιοδρομίας).
- Συμβολή στη σύνδεση του ΣΔΕ με την τοπική κοινωνία και κυρίως με το δίκτυο τοπικών εταίρων που στηρίζουν το Σ.Δ.Ε.
- Εφαρμογή μικρών ερευνών ανίχνευσης αναγκών των εκπαιδευομένων με σκοπό την προσαρμογή των δραστηριοτήτων της Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας.
Εν Κατακλείδι
Ο θεσμός της Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας στα ΣΔΕ είναι ουσιαστικός, δεδομένου ότι ομάδα αναφοράς είναι ενήλικες με συγκεκριμένες αδυναμίες και δυνατότητες και οι ανάγκες τους για ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων και στάσεων εύρεσης εργασίας ή και βελτίωση των υπαρχουσών θέσεων είναι άμεσες.
Επίσης, η έμφαση που δίνεται στην συνέχιση της εκπαιδευτικής πορείας των εκπαιδευομένων ενδυναμώνει τα προσόντα τους μέσω της δια βίου μάθησης.
Υλικό